Mini Minnacık Bir Ağaç Bonsai!

Hayat tüm olumsuzluklara ve zorluklara rağmen tüm hızıyla yine de devam ediyor.

Bunun yanı sıra hayatın sorunları olduğu kadar güzellikleri de var. Zaten hayat dediğimiz şey zıtlıklardan oluşmuyor mu? Bugün sizlere güzel şeylerden bahsetmeye çalışacağım. Hobilerim arasında en sevdiklerimden...

Birçok büyük yapı marketinin bahçe reyonlarında karşılaşıyoruz kendileriyle. Mini

minnacık bir ağaç! Yeşillerin arasında sevimli sevimli görünen, ilgi çeken, merak uyandıran ve sahip olma isteği doğuran minyatür ağaçlar...

Neydi bu minik ağaçların ismi? Bonsai!

Şimdi sizlere bonsai hakkında kısa bir bilgilendirmede bulunayım.

Bonsai ağaçlarının kendine has felsefesi vardır. Yeryüzü, cennet, insan ve doğa arasındaki uyumu simgelemektedir. Bonsai yetiştirme dönemleri doğum, gelişim, büyüme gibi hayat döngülerini ifade etmektedir.

Bonsai, özel tekniklerle ağaçların saksılar içinde budanarak ve bodurlaştırarak büyütülmesi sanatıdır. Japonca olan bu sözcük, tepsi ya da tabak anlamına gelen "bon" ve bitki anlamına gelen "sai" sözcüklerinden türetilmiştir. Saksıdaki ağaç veya bitki anlamına gelir.

Bonsai yapım süreci bence sabırla yürünmesi gereken bir yol. Çünkü bonsai sonuca odaklı bir uğraş değil. Sürece yönelik ve yıllarca emek sarf edilmesi gereken bir uğraş. Japonlar bonsai için "Sen başlarsın, oğlun devam eder, torunun görür." demektedirler.

Bonsai, kesinlikle bir ağaç türü değildir. Gövdesi odunsu olan bitkiler üzerinde çalışabileceğiniz bir uygulamalar disiplinidir. Amaç, bitkiyi minyatürize etmektir. Bonsailer minyatür ağaçlar olmalarına rağmen çevremizde gördüğümüz ağaçlardan hiçbir farkları yoktur. Özenle seçilen ağaç dalları budanarak ve ilgiyle yetiştirilerek minyatür ağaç görünümü kazanır. Ağırlıklı olarak dış mekân ağaç ve çalı türlerinden bonsai yapılsa da çokça bilinen ev bitkilerinden de bonsai yapılmaktadır.

Bir fidanın yaşlı bir ağaca dönmesi için gereken zaman bonsaide bir takım teknikler kullanılarak hızlandırılır. Fidana olduğundan daha yaşlı bir görünüm kazandırılır. Bunun için kimi budamalar ve dalları biçimlendirme teknikleri kullanılır. 

Benim bonsailerle tanışma sürecim ise oğluma ilgilenmesi için aldığımız hazır Ficus cinsi bonsai ile olmuştu. Oğluma aldıktan sonra benim içimde de bonsai yapma ve bakma isteği oluştu. Bunun üzerine hazır bir Zeytin bonsai edindim. Maalesef sabırsızlığım ve bilgisizliğim yüzünden Zeytin bonsaimi zamansız tabak/saksı değişimi ve budama yüzünden kaybettim.

Ben bu yolda ilerlerken birçok bonsai adayımı da yukarıda da belirttiğim gibi acelecilik ve bilgisizlik yüzünden kaybettim. Eğer sizlerde bu hobiyle ilgilenmek isterseniz işte size özet bir dikkat edilecekler listesi:

• Sulama çok önemlidir. Küçük ağacınız ne fazla sulanmalı ne de kuruyacak kadar susuz bırakılmalıdır. Fazla sulanan bitkinin kökleri çürür. Susuz bırakılan bitki ise zamanla kuruyarak ölür.

• Su miktarını toprağa göre belirleyin. Bitkinizin toprağına dokunarak nemini kontrol edin ve sulamayı yavaş yavaş, toprak suyu tamamen emene dek yapın. Sıcak havalarda gün aşırı, kış aylarında 3 güne bir sulama yapmanız tavsiye edilir.

• Toprağın her yerinin nemli olduğundan emin olun. Sulama yaparken toprağın tamamıyla ıslatılarak kuru bölge kalmadığından emin olun ki bitkiniz sağlıklı kalsın.

• Bitkinizi üşütmeyin. 12-13°C'den daha soğuk ortamlar bonsainiz için yaşaması kolay olmayan bir ortam oluşturur.

• Yılda 4 defa vitamin ile besleyin. Her mevsim başında bitkinizin suyuna vitamin eklediğinizde bonsainiz daha sağlıklı olacaktır.

• Bitkinizi budayın. Bonsai bakımının olmazsa olmazı budamadır. Her an elinizde bir makasla onun ihtiyacı olan budamayı yapabilirsiniz. Ayrıca en aşağıda bulunan dalları budarsanız bitkinizin kökü ve gövdesi daha rahat şekil alabilir. 

• Geçiş mevsimlerinde budama yapın. Yaz ve kış budama için uygun mevsimler olmamakla birlikte baharı tercih etmeniz önerilir.

• 2-3 yılda bir toprak değiştirin. Tüm bitkiler gibi bonsai de aynı toprakta daima kalamaz. Bu onun beslenmesine engel olur. Ancak toprak değişimi sık sık yapılırsa bitkiniz adaptasyon sorunu çekecektir.

• Saksı değişimi sırasında toprağın tamamen kuru olduğundan emin olun. Böylelikle saksı değişimi sırasında kökleri zarar görmez, toprak kolayca kökler arasından dökülür.

• Bitkiniz karanlığa hapsolmasın. Bonsai kapalı ve karanlık ortamları çok sevmez. Bu sebeple gündüzleri olabildiğince aydınlık bir alanda olmalıdır.

• Hava akımına maruz kalmamalı. Bonsailer de diğer tüm salon bitkileri gibi hava akımına ya da klimaya maruz kalmamalıdır.

• Kesinlikle direkt güneş ışığı görmemelidir. Bonsailer aydınlık ortam ister ancak güneşe dikkat! Direkt olarak güneş altında olması bitkinizin yapraklarına zarar verebilir.

• Bitkiniz tüm gün güneş görmesin. Bonsai bitkinizin istediği güneş aydınlığı sabah veya öğlen için yeterlidir. Tüm gün aydınlık ışıl ışıl bir ortamda durması gerekmemektedir.

• Yaprakları da sulamayı ihmal etmeyin. Bitkinizin yapraklarını zaman zaman fıs fıs kullanarak duşlama tekniği ile sulamalısınız.

• Toprağın seviyesini kontrol edin. Sulama, gübreleme ve benzeri işlemler toprağın gerekli seviyenin aşağıya düşmesine neden olabilir. Bu işlem yavaş gerçekleşeceğinden gözünüzden kaçabilir.

• Mutfak, bitkiniz için ideal bir alandır. Çok sıcak veya soğuk olmayan, nemi seven ortamlar bonsai için keyifle yetişeceği alanlar sağlar. 

• Isı kaynaklarından bitkinizi uzak tutun! Radyatör panelleri, soba yanları, kalorifer peteklerinin üzeri bonsainin kurumasını ve ölmesini hızlandırır.

• Yaprak dökümünün zamanı önemli. Bitkiniz sonbahardan önce yaprak dökmeye başladıysa saksı değişimi istiyor demektir.

Bonsai yapım süreciyle ağaçları dolayısıyla da doğayı yakından tanıma fırsatı buluyorsunuz ve bir ağacın kolayca yetişip büyümediğine şahit oluyorsunuz. Belki de bu yolu yürürken bitkilerinizle olgunlaşıp yaşantınıza ve hayata farklı açılardan bakıyorsunuz.

Ben de bonsai adaylarımla bu yolu kat etmeye ve bir nevi onlarla birlikte büyüyüp olgunlaşmaya çalışıyorum. Kah budama mevsimlerini kah bahar ayının gelip çiçeklerini açmasını incir bonsaimin meyvesini dökmesini kovalıyorum. Baharda çiçeklenen olur da sonbaharda çiçeklenen olmaz mı? Bugünlerde sonbaharın hüznüne inat çiçeklenmiş ağaç hatminin beyaz çiçekleri sanki yeni bir başlangıç ve yeni güzellikler mevsimini muştuluyor.

Bu yazımda kısaca bonsai hakkında ve benim bonsaiyle tanışmamı yazmaya çalıştım. Bir dahaki yazımda sukulentten bonsai ve bonsainin olmazsa olmazı bonsai tabakları yani saksıları hakkında yazacağım.

Yeni yazımda görüşmek üzere iyilik ve sağlıkla kalın!

Bonsai adaylarımdan bazıları aşağıda.