12 Eylül 2022 tarihi itibariyle ülkemizde yeni eğitim öğretim yılı açılmış durumda. Tüm öğretmen ve öğrencilerimiz için başarılı bir yıl olmasını diliyoruz. Yeni eğitim öğretim yılımız başlarken biz dünyada neredeyiz? dünya nereye gidiyor? dünyadaki olumlu örnekler bizim eğitim sistemimize entegre edilemez mi? Finlandiya eğitim sistemi bize örnek olabilir mi?
Ülkemizde hukuk, eğitim, ekonomi, sağlık gibi her alanda yaşadığımız birçok olumsuzluk umudumuzu yitirmemize ve karamsarlığa sebep oluyor. Ülkede ne yazık ki okuyan da okumayan da, iş sahibi olan ve iş sahibi olmayan da mutsuz ve karamsar.
Biz aileler de bu durumdan fazlasıyla etkileniyoruz. Bizleri buradan takip eden okuyucularımızın bildiği gibi eğitimci bir oğlumuz, tıp fakültesi 4. sınıfta doktor adayı kızımız ve en önemlisi lise sonda üniversite sınavına girecek küçük oğlumuz olmak üzere 3 çocuğa sahibiz.
Anne ve babalar olarak bizler de bu gelişmelerden olumsuz etkileniyoruz. Çocuklarımızı okutup iyi üniversite ve bölümlere yolladık desek de çocuklarımızın mutsuz olduklarını maalesef görüyoruz. Çocuklarımızla birlikte bizler de üzülüyor ve mutsuz oluyoruz. Çocuklarımızın "Biz okuduğumuzda bize değer verilecek mi? Okuduğumuzun karşılığını alacak mıyız?" gibi sorularına aileler olarak cevap veremiyoruz.
Çocuklarımızı ülkemizdeki eğitim sisteminin getirdiği çarpıklık içinde adeta bir yarış atı ve jokey gibi sınavlara hazırlıyoruz. Sistemin okul ve etüt merkezleri arasına sıkıştırdığı çocuklarımız sürecin sonunda elde ettikleri sonucun feda ettikleri çocukluklarına değecek maddi manevi bir karşılığı aynı zamanda huzur ve mutluluğu vadettiğini düşünüyor muyuz? Bu eğitim sisteminin özellikle alt gelir grubundaki ailelerde, eğitimde fırsat eşitliği değil de fırsat eşitsizliği ve adaletsizlik sonucunu doğurduğunu görüyoruz.
Dünyaca ünlü Finli eğitimci Pasi Sahlberg’e göre eğitim sistemi ancak eşitlik ve hakkaniyet üzerine kurulduğu zaman kalite ve başarı artıyor.
Ülkemizdeki eğitim sistemi; maalesef aileleri çocuklarının servis ücreti, yemek ücreti ve etüt merkezi ücretleri altında ezerken aynı zamanda bu ücretleri ödemede zorlanan anne babasını gören çocuğun da psikolojisine zarar veriyor. Yaşananlar karşısında yönetim erki üç maymunu oynayıp sorumluluğu üstünden atmaya, hedef saptırmaya çalışıyor.
Finlandiya, 40 yıl önce ekonomik yenilenme programının bir parçası olarak eğitim sisteminde köklü değişikliklere gidiyor. Geleneksel okul anlayışlarını yıkıp yeni baştan inşa ediyorlar. Toplum çocuklara ne kadar destek verirse eğitim kalitesinin de o kadar yükseldiğini söylüyorlar. Finlandiya’nın eğitimdeki başarısı 2000 yılında, tüm dünya ülkelerinde uygulanan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı olan PISA sınavlarında elde edilen açık ara başarıları ile ortaya çıktı.
Finlandiyalı öğretmenler ve uzmanlar; dünyanın geri kalanının notlara, istatistiklere, testlere baktıklarını ve insan ögesinin göz ardı edildiğini söylüyorlar.
Ülkeye bu denli önemi bir yer edindiren eğitim sisteminin başlıca unsurlarına bakarak nasıl başardıklarını anlayabiliriz.
Finlandiya’da çocuklar 7 yaşından önce okula başlamıyorlar.
Ergenlik çağına kadar sınav ve ödev çok nadiren uygulanıyor.
6 yaşına kadar çocuklara hiçbir değerlendirme testi yapılmıyor.
Lise son sınıfa kadar öğrenciler arasında rekabet oluşturabilecek her türlü durumdan kaçınılıyor. Ayrıca öğretmenler, okullar, şehirler arasında da rekabete izin verilmiyor.
Finlandiya’da zorunlu standart sınavlar 16 yaşından sonra başlıyor.
Zeka seviyesi göze alınmaksızın tüm çocuklar aynı sınıfta birlikte ders görüyorlar.
Finlandiya’da öğrenci başına harcanan para miktarı, ABD gibi gelişmiş ülkelerin ortalamasının %30 altında.
Çocukların %30’u eğitim hayatlarının ilk 9 yılında ekstra yardım alıyorlar.
Okulların hepsinde yemek, sözel eğitim ve öğrenme ortamı eşitliği bulunuyor. Sağlık ve diş bakımı hizmeti sunuluyor.
Finlandiya; anne ve çocuklar için sağlık, bakım hizmeti konusunda en üst sırada yer alan ülkelerin başında geliyor. Çocuklara daha doğmadan sağladıkları imkânlar müthiş. Çocuk açısından en iyi 4 ülke arasında yer alıyor.
Finlandiya’da gençlerin %66’sı üniversiteye devam ediyor. Bu, Avrupa’nın en yüksek ortalaması.
Tüm dünyada en zayıf öğrenci ile en başarılı öğrenci arasındaki farkın en az olduğu ülke Finlandiya.
Finlandiya’da bilim sınıflarının mevcudu 16’da tutuluyor, böylece her çocuğun deneylere aktif katılımı sağlanıyor.
Finlandiya nüfusunun %93’ü lise mezunu.
Finlandiya’daki lise öğrencilerinin %43’ü meslek liselerinde okuyor.
İlkokul öğrencileri günde toplam 75 dakika teneffüs yapıyor, gelişmiş ülkelerde 27 dakika ortalama teneffüs uygulanıyor.
Finlandiya’daki okullarda en fazla önem verilen şey oyun, oyunlar birer eğitim aracı olarak kullanıldığı gibi özgürlük de tanınıyor.
Öğretmenler okulda günde 4 saat geçiriyorlar ve her hafta 2 saat profesyonel gelişim uygulaması alıyorlar.
Finlandiya, dünyada öğrenci başına düşen öğretmen sayısının en yüksek olduğu ülke konumunda.
Eğitimin tamamı ücretsiz. Eğitim sisteminin içinde iş insanlarının ve şirketlerin yer almasına müsaade edilmiyor. Ülkede güçlü kamu okulları var, neredeyse hiç özel okul bulunmuyor.
Finlandiya’da öğretmenlerin master yapmış olması zorunlu ki master için gereken ücreti de devlet karşılıyor.
Öğretmenler, kendi okullarında en yüksek dereceyle mezun olmuş ve ilk %10’a girenler arasından seçiliyor.
Finlandiya’da bir öğretmenin ortalama maaşı 3600 euro
Finlandiya’daki eğitim sisteminin temelinde öğretmek yok, onun yerine çocuklara öğrenmeyi öğretiyorlar.
Lise öğretmenleri, ülkedeki diğer üniversite mezunu meslek sahiplerinden daha fazla maaş alıyor.
Her öğrenciye özgü esnek bir eğitim modeli var. Standart eğitim yerine öğrenci ve öğretmene göre kişiye özel eğitim de uygulanıyor.
Öğretmenlerin ülkedeki konumu doktorlar ve avukatlar ile eşit.
Finlandiya’nın eğitim sistemi çocuklara bilgi öğretmek kadar hayata hazırlamak üzerine kurgulanmış.
Eğer bir öğretmen, sınıfındaki öğrencilerinde bir yetersizlik görürse meslektaşlarıyla durumu müzakere ederek müfredatta değişiklik yapabilir.
Finlandiya’daki çocuklar, diğer ülkelerde yaşayan yaşıtlarıyla girdikleri aynı testlerde en yüksek matematik, okuma ve fen sonuçlarını alıyorlar. Bu durum uzun yıllardır değişmiyor.
Finlandiya’da en fazla önem verilen dersler: matematik, fen, müzik, sanat ve el işleri. Ancak 5. sınıftan sonra coğrafya, tarih dersleri başlıyor ve fen bilimleri biyoloji, kimya ve fizik olarak dallara ayrılıyor.
Evet, aklın yolu bir olduğuna göre bizim bu okuduklarımızı gördüklerimizi yönetim erki bilmiyor mu? Yönetim erki neden yıllardır kronik sorun haline gelen bu sorunu çözmüyor ya da çözmek istemiyor? Sistem neden mutlu çocuklar ve mutlu toplum oluşturmuyor? Bu çarpık eğitim sisteminden kimin ne çıkarı var? Başarılı bir sistem olan Finlandiya sisteminde özel okul yokken bizde eğitimci olmayan para ağaları, şirketler neden özel okul açıyor? Batan bir özel okulu yönetim erki neden kurtarmaya çalışıyor?
Finlandiya öğrenciyi bırak, öğretmen arasında bile yarışmayı engellerken bizde eğitimciler neden sınıflandırmaya tabi tutuluyor? Eğitim senden bendene ideolojilere mi kurban ediliyor? Öğretmenler okullarda en temel ihtiyaç temizlik malzemesini bile neden temin edemiyor? Yönetim erki öğretmenleri neden bu konularda velilerle karşı karşıya bırakıyor? Milyonlarca aile ve öğrencinin umutları ve geleceği umutsuzluğa sürüklenirken bunun hesabını kim üstlenecek ve verecek? Yönetim erki denetimden, hesap vermeden muaf mı?
Comments